لامپ های کم مصرف
لامپ های هالوژن یکی دیگر از انواع لامپ های تابشی هستند که با افزایش ناچیزی در طول عمر لامپ؛ قابل مقایسه با لامپ های تابشی استاندارد می باشد. علیرغم رنگ نور مناسب لامپ های هالوژن؛ بخاطر گرمای تولیدی زیاد آن استفاده کنندگان به مصرف انواع مدل های جدید لامپ های فلورسنت کم مصرف تشویق شده اند،
لامپ های HID مزایای بیشتری نسبت به لامپ های فلورسنت کم مصرف همچون کنترل نوری بهتر؛ خروجی بیشتر وحساسیت کمتری برای استارت زدن و ایجاد حرارت کمتر دارند با این وجود؛ زمان بیشتری طول می کشد تا آنها برای روشن شدن، گرم و آماده شوند و زمان طولانی تری برای روشن شدن مجدد بعد از خاموش شدن لازم دارند ودارای معایبی چون اندیس ارائه رنگ کمتر و سوسوزدن در فرکانس 120هرتزنیز می باشند.
لامپ های فلور سنت کم مصرف برای عمل کرد در رنج حرارتی خاصی طراحی شده اند. حرارت در زیر این رنج سبب تولید خروجی کمتری می شود. اغلب این لامپ ها برای استفاده در داخل ساختمان می باشند، اما هیچ مدلی برای استفاده محیط بیرون وجود ندارد. رنج حرارتی لامپ های فلورسنت کم مصرف بر روی بسته بندی آنها حک شده است. لامپ های فلورسنت کم مصرف برای نصب خارجی باید در تجهیزات برقی بسته قرار گیرد.
لامپ های فلورسنت همچنین شامل یک مقدار میکروسکوپی جیوه هستند لذا برای جلوگیری از تماس با جیوه در موقع خرد شدن لامپ باید از یک محافظ استفاده شود.
استفاده از لامپ های فلورسنت کم مصرف در خانه بر کیفیت توان به طور محسوس اثر نمی گذارد، اما استفاده از آنها در تعداد زیاد می تواند اثر گذار باشد. به همین علت سازندگان به دنبال تولیداتی با مجموع تحریف هارمونیکی (THD) پایین تر( زیر 30% )و ضریب قدرت بیشتر از 9/0 هستند.
کارخانه های لامپ های فلور سنت کم مصرف اغلب اظهار می کنند که محصولات آنها دارای ضریب قدزت بالای 9/0 است .
5- اهمیت طیف کامل روشنائی
استفاده غلط از نور مصنوعی می تواند دانش آموزان را در مدرسه زود رنج سازد، سبب کاهش تولید کارگران کارخانه شود، وکارمندان اداری را تنبل ومستعد اشتباه سازد. مطالعات دانشمندان نشان می دهد که نرسیدن نور کافی می تواند درجذب کلسیم در بدن مداخله و به شکننده شدن استخوان ها کمک کند. نوری که بعضی از دانشمندان درباره آن بررسی کرده اند یک نور با طیف کامل است که از خورشید یالامپ های فلورسنت طیف کامل و یا لامپ های طیف بالا می رسد. لامپ های هالوژن وتابشی نرمال به همان اندازه لامپ های فلورسنت به وفور طول موج زرد ونارنجی تولید می کنند که تشعشع تولید شده بوسیله این نور برای چشم بسیار محرک است.
دسته بندی طیف نوری کامل بر اساس دو عامل است یکی اندیس ارائه رنگ (CRI) است که برای تعیین کیفیت رنگ منبع روشنائی در یک حرارت رنگی داده شده مورد استفاده قرار می گیرد وسهم هر رنگی را که در نور است انتخاب می کند و دیگری نرخ گرمای کلوین یا دما همبستگی رنگ (CCT) است که معیاری برای اندازه گرمائی است که آن لامپ آشکار می کند. نور خارجی طبیعی دارای اندیس ارائه رنگ 100 و نرخ حرارتی 7500 درجه کلوین است اگرچه هیچ قانون جامعی وجود ندارد، اما نرخ حرارتی 5000 درجه کلوین و اندیس ارائه رنگ 90 (یا بیشتر) برای طیف کامل مطرح شده است. بدین ترتیب رنگ فلور سنت سفیدخنک دارای اندیس ارائه رنگ 68 است، رنگ فلورسنت سفید گرم دارای اندیس ارائه رنگ 56 می باشد و لامپ های تابشی دارای اندیس ارائه رنگ 40می باشند درحالیکه اغلب لامپ های فلورسنت کم مصرف در رنج 82 الی 88 می باشند. تولیدات لامپ های فلورسنت کم مصرف (CCT) در رنج 2700 الی 6000 کلوین در مقایسه با 2700 الی 000 کلوین برای سایر لامپ های تابشی دارند.
در نور طبیعی یا طیف کامل، افزایش تولید و دقت بیشتری وجود دارد و دانش آموزان و کارمندان به مراتب خطای کمتری دارند. زمانی که شرکت کنترل داده های کانزاس سیتی امکان استفاده از طیف کامل نور را مجدداً طراحی کرد، از کاهش خطای کامپیوتر به وسیله کارمندانی که اطلاعات را وارد می کردند ذخیره مالی 235000 دلار در سال را تجربه کرد.
|
لامپ فلورسنت کم مصرف27وات |
لامپ تابشی 100وات |
قیمت لامپ |
14 دلار |
5/0 دلار |
طول عمر لامپ |
5/1642 روز(5/4سال) |
167 روز |
هزینه مصرف انرژی سالیانه |
91/5 دلار |
90/21 دلار |
جایگزینی لامپ در هر 5/4 سال |
ــــــ |
10 |
هزینه کلی |
60/40 دلار |
55/103 دلار |
ذخیره جایگزینی لامپ |
95/62 دلار |
ــــــ |
همچنین باتوجه به گزارش مطالعات بار خانگی شهرستان ساری متوسط مصرف روشنائی خانگی در یک نمونه آماری در جدول 4 آمده است.
|
مصرف تابستان (وات ساعت) |
مصرف زمستان (وات ساعت) |
روشـــــــنائی |
2006 |
2361 |
مصرف کـــل |
16/11066 |
56/7962 |
جدول 4 :میزان متوسط مصرف انرژی در یک نمونه آماری
6- مزایای اقتصادی
یک مزیت بزرگ استفاده از لامپ های فلورسنت کم مصرف، کاهش هزینه است. در جدول3 نتایج یک بررسی در کشور آمریکا نشان داده شده است. در این بررسی مدت استفاده ازروشنائی 6 ساعت در روز وهزینه برق10سنت برای هرکیلو وات ساعت می باشد
بر اساس گزارش شرکت سهامی برق منطقه ای مازندران خالص فروش برق در سال 1381 در استان مازندران وگلستان معادل 4240 گیگا وات ساعت بوده است که از این مقدار 2097 گیگا وات ساعت آن مصارف خانگی، 455 گیگا وات ساعت آن مصارف عمومی، 376 گیگا وات ساعت آن مصارف تجاری، 207 گیگا وات ساعت آن مصارف روشنائی معابر وباقی آن در مصارف کشاورزی وصنعت ومعدن بوده است. که می توان متوسط مصرف روشنائی در سال را 95/22 درصد برق مصرفی خانگی در نظر گرفت. همچنین در بخش تجاری و عمومی نیز 36 درصد مصرف برق را مصارف روشنائی تشکیل می دهند. بنابراین متوسط مصرف روشنائی برق خانگی 3/481 گیگا وات ساعت، تجاری وعمومی 16/299 گیگا وات ساعت، ومعابر 207 گیگا وات ساعت خواهد بود. با توجه به جدول 5 مربوط به گزارش مطالعات بار خانگی شهرستان ساری، 93/91 درصد مصارف چراغ های روشنائی در بخش خانگی را لامپ های رشته ای تشکیل می دهند. اما در تجاری وعمومی 92 درصد مصرف روشنائی، چراغ های فلورسنت می باشند ودر بخش روشنائی معابر 100 درصد چراغ ها از نوع لامپ های غیر فلورسنت (رشته ای هالوژن و . . . ) می باشند. بنابراین میزان متوسط برق مصرفی لامپ های رشته ای برابر 39/673 گیگاوات ساعت است.
نوع لامپ |
درصد فراوانی |
میانگین مصرف |
درصد مصرف |
20وات رشته ای |
1/3 |
72/16 |
72/0 |
40وات رشته ای |
1/19 |
61/233 |
89/9 |
60وات رشته ای |
7/9 |
141 |
97/5 |
100وات رشته ای |
8/55 |
07/1411 |
77/59 |
150وات رشته ای |
5/1 |
48/61 |
6/2 |
200وات وبا لا تر |
7/3 |
56/306 |
98/12 |
20وات فلورسنت |
6/0 |
38/7 |
31/0 |
40وات فلورسنت |
3/6 |
34/179 |
6/7 |
20وات فلورسنت گرد |
2/0 |
85/3 |
16/0 |
جدول 5 : درصدمصارف چراغ های روشنایی دربخش خانگی
که با توجه به متوسط هزینه تمام شده انرژی (281 ریال بر کیلو وات ساعت ) و نرخ متوسط فروش انرژی(112 ریال بر کیلو وات ساعت ) درسال 81 میزان هزینه تحصیلی به دولت 91/113802 میلیون ریال خواهد بود.
حال با فرض اینکه به طور متوسط هر لامپ 6 ساعت در شبانه روز روشن باشد وباتوجه به جدول 5 تعداد لامپ های رشته ای وهزینه خرید آنها در جدول 6 ارائه شده است.
|
مصرف برق در یک سال (گیگا وات ساعت ) |
تعداد لامپ |
هزینه خرید لامپ (میلیون ریال) |
لامپ20وات |
46536/3 |
79118 |
472/316 |
لامپ40وات |
60057/47 |
543386 |
544/2173 |
لامپ60وات |
73361/28 |
218673 |
29/940 |
لامپ100وات |
67301/287 |
1313575 |
37/564 |
لامپ150 وات وبالاتر |
9/305 |
931253 |
52/5587 |
مجموع کل |
- |
3086005 |
2/14666 |
جدول 6 : تعیین تعداد لامپ هاوهزینه خرید آنها
با توجه به طول عمر لامپ های رشته ای
مشترک ناچار است در سال دو عدد لامپ مصرف کند. بنابراین پولی که مشترکین برای لامپ رشته ای در مجموع می پردازد معادل 2/14666 میلیون ریال در سال خواهد بود و هزینه انرژی مصرفی آنها معادل 68/75419 میلیون ریال می شود، لذا کل هزینه لامپ های رشته ای تحمیلی به مشترکین در یک سال 88/90085 میلیون ریال می باشد.حال اگر با توجه به فراوانی لامپ کم مصرف 18وات، لامپ های زیر 100 وات را با یک عدد لامپ کم مصرف 18 وات و لامپ های 100 وات و بالاتر را با دو عدد لامپ 18 وات جایگزین کنیم، نیاز به 5330833 عدد لامپ 18 وات خواهیم داشت. در زمان تهیه این مقاله قیمت لامپ کم مصرف 18 وات با بالاست 33000 ریال، بدون بالاست 22000 ریال و قیمت صادراتی آن 5/3 دلارمی باشد. بنابراین هزینه خرید این تعداد لامپ و بالاست 90/175917 میلیون ریال خواهد شد. و هزینه انرژی مصرفی آنها با فرض اینکه هر لامپ به طور متوسط 6 ساعت در شبانه روز روشن باشد 84/23535 میلیون ریال می شود . لذا کل هزینه لامپ هایی کم مصرف تحمیلی به مشترک در یک سال 33/199453 میلیون ریال می باشد. بنابر این در صورت تعویض کلیه لامپ ها مشترکین مجموعأ به میزان 45/109367 میلیون ریال متضرر می گردند. در عوض دولت با توجه به کاهش مصرف انرژی و کاهش یارانه پرداختی، به میزان 25/78289 میلیون ریال سود خواهد برد . یعنی به ازای جایگزینی هر لامپ کم مصرف 18 وات، دولت 14686 ریال سود می برد. بنابراین اگر از این سود یک ساله صرفنظر کنیم و آنرا به صورت کاهش قیمت لامپ در اختیار مشترک قرار دهیم، می توانیم هر عدد لامپ کم مصرف 18 وات را به قیمت تقریبی 18000ریال در اختیار مشترک قرار دهیم.
حال اگر عمر متوسط این لامپ را 6500 ساعت فرض کنیم، مشترک تا سه سال نیاز به تعویض این لامپ ها نخواهد داشت و فقط هزینه انرژی مصرفی را خواهد پرداخت. در صورتی که اگر از لامپ های رشته ای استفاده کند 6 بار مجبور به تعویض آنها خواهد بود. بنابراین در صورت استفاده از لامپ های رشته ای مجموع هزینه مشترکین با احتساب 10 درصد ضریب بهره سالیانه به میزان 26/298184 میلیون ریال و در صورت استفاده از لامپ 18 وات کم مصرف با قیمت 33000 ریال، 79/290763 میلیون ریال خواهد شد. که ملا حظه می شود مشترکین در مجموع به میزان 47/7420 میلیون ریال سود خواهند برد و سودی که نصب دولت می شود، برابر با 42/259137 میلیون ریال است. که این میزان از کل هزینه خرید لامپ ها که در پایان سه سال معادل 16/212860میلیون ریال می باشد، بیشتر است.